In het voorjaar meer noorderlicht

door Roy Keeris

Misschien is het je al opgevallen in de lange-termijnverwachting onderaan de pagina. Er verschijnen steeds meer rode en gele balkjes tussen de groene. Dat wil zeggen dat er de komende tijd meer onrust verwacht wordt in het magnetisch veld van de aarde. En dat gaat gepaard met meer poollicht rond de polen.

Mensen denken al snel dat je in de winter meer kans maakt op noorderlicht dan in andere seizoenen. De nachten duren dan namelijk het langst. Echter: het noorderlicht verschijnt meestal in de uren rond middernacht (uitzonderingen daargelaten), dus de lengte van de nacht is minder van invloed op de noorderlichtkans dan je zou denken. Behalve richting de zomer, dan worden de nachten wel erg kort. Uiteindelijk wordt het zelfs niet eens meer donker (pooldag). Daarom is de zomer sowieso niet geschikt voor een noorderlichtreis.

Wanneer maak je dan wel de meeste kans? Het voor- en najaar blijken wel de beste periodes te zijn om noorderlicht te kunnen zien. Om precies te zijn: de periodes rond 21 maart en 21 september, de zogenaamde equinoxen. Wetenschappers weten nog niet exact waarom, maar door de stand van de aarde is er een betere interactie van de zonnewind met het aardmagnetisch veld. Dat heet het Russel-McPherroneffect, vernoemd naar de ontdekkers ervan. In het voor- en najaar blijken er twee keer zoveel verstoringen te zijn van het aardmagnetisch veld dan in de winter.

De komende weken is er dus vaker poollicht rond de polen. Rond de twee equinoxen wordt er zelfs wel eens wat noorderlicht gespot vanaf de Wadden. Meestal is dat niet zo spectaculair als vanuit de poolstreken, maar toch! Reizen naar de poolcirkel kan helaas even niet door covid-19, maar via onze website kun je toch meekijken op de diverse camera’s die in Scandinavië staan opgesteld. Kijk in de uren rond middernacht. Vaak is het bewolkt op de camera’s, maar dat kan snel veranderen!

Het noorderlicht dat boven Scandinavië hangt is zover naar het zuiden gezakt dat het op 26 september vorig jaar zichtbaar werd vanaf Terschelling. In de zee is trouwens ook het blauwe schijnsel van zeevonk te zien. Foto: Raymond Kamstra

Het aantal dagen dat het magneetveld van de aarde verstoord is, is hoger in de lente en de herfst. Credit: David Hathaway, NASA

In het voor- en najaar is het aardmagneetveld ongeveer twee keer zo zaak onrustig dan in de zomer en winter. Daarom is er dan een grotere kans op noorderlicht. Bron: David Hathaway, NASA.